Wat is stress precies? Dat is waar ik in dit blog dieper op in ga. Als Buteyko therapeut help ik mensen om het adempatroon te herstellen. Het verstoorde adempatroon komt door chronische stress en dat is de reden dat ik ik hier een blog over schrijf. Leren omgaan en begrijpen wat stress is helpt om te voorkomen voorkomt dat je adempatroon verstoort raakt, het verstoorde adempatroon wordt chronisch hyperventileren genoemd. Chronisch hyperventileren zorgt ervoor dat je klachten als astma en bijvoorbeeld allergieën ontwikkelt. Als Buteyko therapeut kom ik hier veel mee in aanraking en hier help ik mensen mee. Afhankelijk van de behoefte van de cursist sta ik stil bij stress en de omgang met stress. Je ademhaling is een goede indicator van je eigen stress level. Als je hier stil bij staat voorkom je dat je adempatroon verstoord raakt.
Ga aan de slag met slaaptape en oefen met neusademhaling tijdens je slaap
Wat is stress?
Ieder mens heeft wel eens last van stress, maar wat is het stress? Stress treedt op als je omgeving verandert of als er iets nieuws van je gevraagd wordt. Je brein en lichaam moeten iets nieuws gaan doen en hierdoor ervaar je spanning en stress. Als er een kleine verandering wordt gevraagd is de aanpassing makkelijk. Dan voelt het een kleine beetje spannend en durf je de uitdaging aan te gaan de aanpassing die van je gevraagd wordt is niet te groot. Bij een grote verandering of is het veel lastiger om je aan te passen. De gedragsaanpassing die je moet doen is te groot. Dat lever teveel stress op en dit heeft nadelige effecten waar ik verderop in dit blog op in ga. Samenvattend is een beetje stress in ons leven normaal en een nuttige tool om om te gaan met de veranderingen in de wereld. Er zijn twee soorten stress acute stress en chronische stress.
Acute stress
Spanning is normaal zeker bij het aangaan van nieuwe dingen, een belangrijk examen of een presentatie dit wordt acute stress genoemd. Acute stress is een nuttig hulpmiddel dat er voor zorgt dat je scherp bent en zo goed mogelijk kunt functioneren. Ons lichaam is door acute stress klaar voor een noodsituatie. Dit doet je lichaam door de de bloeddruk te verhogen, je hartslag en ademhaling te versnellen en daarbij wordt er ook nog adrenaline aangemaakt. Als het examen klaar is komt je lichaam weer in rust en kan het herstellen. Zodat je klaar bent om met een volgende uitdaging om te gaan.
Chronische stress
Bij chronische stress heb je continu het gevoel dat je moet vechten of vluchten. Daardoor staat je lichaam continu aan en heeft je lichaam te weinig rust om te herstellen. Chronische stress zorgt ervoor dat je vermoeid bent, minder focus hebt, slechter slaapt, last hebt van gespannen spieren en minder goed herstelt na een inspanning of sporten. Daardoor heeft een negatieve invloed op hoe je je voelt. Chronische stress kan ervoor zorgen dat je een burn-out krijgt, een angststoornis ontwikkelt of in een depressie raakt. Even wat cijfers over het percentage burn-out gerelateerde klachten;
| Jaar | Mensen met burn-out gerelateerde klachten |
| 2021 | 1,3 miljoen |
| 2022 | 1,6 miljoen |
In 2023 vertoonden maar liefst 98% van de jongeren in de leeftijd van 18 tot 24 jaar burn-out gerelateerde klachten. 19% van de werknemers tussen de 19 en 74 jaar had in 2023 burn-out gerelateerde klachten.
LEES ALLES OVER ADEMHALING
Stress symptomen
De volgende symptomen geven je een goede indicatie dat je last hebt van chronische stress;
- Verminderde aandacht en concentratie
- Verminderde motivatie
- Slaapstoornissen
- Angstige gedachten of gedrag
- Prikkelbaar
- Minder helder kunnen nadenken
- Minder sociale afspraken maken
- Achterdochtige ideeën hebben
- Piekeren
- Je functioneert minder goed
- Chronische hyperventilatie
- Hyper ventilatie
- Verhoogde hartslag
- Verminderde eetlust
- Vergeetachtigheid
Oorzaken stress
Er zijn verschillende oorzaken van stress, bijvoorbeeld door werk of studie. Deze oorzaken, ook wel stressoren genoemd en zijn onder te verdelen in psychologische- en fysiologische categorieën. Psychologische stressoren zijn dingen die gebeuren die jij als bedreigend ervaart bijvoorbeeld een deadline, relatie breuk of het overlijden van een dierbare. Fysiologische stressoren hebben te maken met ons lichaam en zijn hier heel belastend voor bijvoorbeeld pijn of ziekte. Hieronder leg ik een aantal stressoren verder uit.
Werkstress
Maar liefst 1 op de 7 werknemers ervaart werkstress. Dit komt doordat ze een hoge werkdruk ervaren. Ervaar jij dit ook? Dan is de kans groot dat je werkbelasting te hoog is. Hierdoor functioneer je slechter en dit verergerd de werkstress. Kijk hiermee uit en ga kijken wat je hieraan kan veranderen vaak zijn het kleine gedragsveranderingen die hierin het verschil kunnen maken.
Studiestress/prestatiestress
Studiestress komt steeds vaker voor en het heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. De oorzaak zit deels in social media, hierdoor vergelijken studenten zich constant met anderen. Dit geeft een prestatiedruk en ook een druk om zich te onderscheiden van de anderen. Naast prestaties leveren willen zo ook nog een leuk leven hebben, lid zijn van een sportvereniging, studievereniging en als het even kan vrijwilligers werk en dit ook allemaal nog posten op alle socials. Dit zorgt voor een enorme studie/prestatiestress.
Stress na het overlijden van een dierbare
Stress na het overlijden van een dierbare heeft een mega impact op een leven en dit rouwproces gaat gepaard met een wirwar aan emoties. Dit vraagt enorm veel van een mens en zorgt ook nog voor stress. De impact kan zo groot zijn dat je er slechter door slaapt of tijdelijk minder functioneert. Wat voor nog meer stress kan zorgen.
Stress bij (chronische) lichamelijke ziekte
Stress bij een (chronische) lichamelijke ziekte geeft een hoop stress. Wanneer je hoort dat je gediagnosticeerd bent met een ziekte weet je niet wat de toekomst brengt, hoe de ziekte zich ontwikkeld en wat je wel of niet kan.
Stress door relatieproblemen
Stress door relatieproblemen komt ook voor, een relatie gaat altijd gepaard met up en downs. Net als het hele leven, als je langere tijd in een down zit kan het zorgen voor veel stress. De stress kan komen door relatieproblemen met je partner, vrienden, kind of bijvoorbeeld je ouders.
Stressbestendigheid
Stress bestendigheid speelt een belangrijke rol in hoe vatbaar je bent voor bijvoorbeeld een burn-out. Hoe je in het leven staat speelt hier een belangrijke rol in. Als je positief ingesteld bent ben je minder vatbaar. Daarnaast zijn er eigenschappen die je vatbaarder maken voor chronische stress;
- Geen grenzen stellen
- Perfectionistisch
- Faalangst
- Weinig zelfvertrouwen
- Geen nee kunnen zeggen
- Moeite met het stellen van prioriteiten
- Alles onder controle willen houden
- Moeilijk kunnen praten
Deze eigenschappen zorgen ervoor dat je vatbaarder bent voor chronische stress.
Stress verminderen
Stress verminderen hoe doe je dat? Daar zijn twee opties voor de stress bij de bron aanpakken of ontstressen. Werkstress en studiestress kun je bij de bron aanpakken hierop is je eigen invloed het grootst. De oorzaak van werk of studiestress bevindt zich voor een groot deel in je eigen gedrag of gedachten. Door hier aan te werken kun je de stress bij de bron verminderen. Werk- of studiestress vindt zijn oorsprong vaak in perfectionisme, hoge eisen stellen aan jezelf, geen nee durven te zeggen en een slechte bewaking van je eigen grenzen. Andere vormen van stress “overkomen” je bijvoorbeeld een ziekte of het overlijden van een dierbare. Hierbij kun je alleen invloed uitoefenen op hoe je omgaat met de stress en er voor zorgen zorgen dat je weer in balans komt en blijft.
Je ademhaling als anker
Je ademhaling is een goed anker die je kan inzetten om stress bij jezelf te ontdekken. Als je ademhaling hoog in je borst zit heb je meestal last van stress. Tijdens mijn Buteyko cursussen werk ik met mijn cursisten aan het bewust worden van de ademhaling. Het is een extra zintuig dat je kan ontwikkelen om te ontdekken hoe het met je gaat.
Door je ademhaling bewust te sturen kun je ook zorgen dat je ontspant. Naast het genezen van astma, allergieën en andere klachten heeft een ademhalingscursus dus nog meer voordelen. Je leert stress beter detecteren en leert stil staan bij jezelf.
Neem contact op en ga aan het werk met je adem